Wie ’tram’ zegt, denkt aan de trams die in onze grote steden rijden. Hoe anders was dat 100 jaar geleden: toen reden er overal in Nederland stoomtrams, ook op het ‘platteland’. Dit stukje geschiedenis leeft voort tussen Hoorn en Medemblik, waar nog regelmatig stoomtrams rijden. En jij kunt mee!
Wat is er te doen?
In de hoogtijdagen waren stoomtrams een uitkomst voor plaatsen die niet met de trein te bereiken waren. Aangezien de veiligheidseisen voor trams minder streng waren dan voor treinen, konden tramwegen goedkoper aangelegd worden en dus ook op minder rendabele trajecten.
Toch hebben de stoomtrams het niet lang uitgehouden. De lage veiligheidseisen waren toegestaan zolang de snelheid van de tram ook laag was. Uiteindelijk verloren de meeste tramwegen de concurrentiestrijd van vrachtwagen, auto en zelfs de fiets! Eind jaren zestig waren vrijwel alle stoomtrams weer verdwenen. Sommige verbindingen zijn vervangen door bussen, andere zijn simpelweg verdwenen.
Iedere tramweg beschikte over eigen, uniek materieel. Het stoomtrammuseum in Hoorn verzamelt dit materieel en knapt het op. En het materieel komt nog in actie, op het historische traject van Hoorn naar Medemblik. Onderweg passeert de stoomtram vele stationsgebouwen, vrijwel allemaal nog intact. Bij de meeste wordt ook gestopt. Op station Wognum-Nibbixwoud kan iedereen even uitstappen en rondkijken, voor de stoomtram verder rijdt naar de eindbestemming.
Een bezoek aan het stoomtrammuseum bestaat niet alleen uit een rit met de stoomtram. Op het museumterrein in Hoorn bevinden zich ook de werkplaats, een werkend seinhuis en een tentoonstelling over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De geïnteresseerde bezoeker zal zich zelf moeten verdiepen in de geschiedenis van het traject tussen Hoorn en Medemblik, want hieraan wordt in de expositie geen speciale aandacht besteed.
De belevenis houdt echter nog niet op bij het museumterrein en de stoomrit tussen Hoorn en Medemblik, want het museum biedt verschillende tickets en arrangementen aan. Zo kun je de reis voortzetten met een stoomschip tussen Medemblik en Enkhuizen. Het stoomschip Friesland (1956) maakt de ervaring van het vervoer in de eerste helft van de twintigste eeuw nog completer!
En Medemblik en Enkhuizen zijn beide historische havensteden met genoeg mogelijkheden voor winkelen, eten en drinken, wandelen… of bijvoorbeeld het Bakkerijmuseum (Medemblik) of natuurlijk het Zuiderzeemuseum (Enkhuizen, combiticket mogelijk).
Wil je het rondje compleet maken? Dan biedt de ticketsoort Historische Driehoek je ook een NS-ticket tussen Enkhuizen en Hoorn.
Het is mogelijk om in Hoorn te starten met de tramrit en vanuit Medemblik door te varen naar Enkhuizen, maar ook andersom. En natuurlijk is ook ‘alleen’ een retourrit met de stoomtram mogelijk. Zelf combineerden wij de stoomtram met het stoomschip en begonnen we onze dag in Enkhuizen, zodat we aan het einde op ons gemak konden rondkijken op het museumterrein in Hoorn.
Enthousiast geworden? Hier vind je nog veel meer treingerelateerde uitjes in Nederland.
